القلب الصادق
ҚАЛБИ СОДИҚ

Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам фармуданд: «Ҳеҷ бандае нест, ки содиқона ва аз таҳи қалб гувоҳӣ диҳад, ки маъбуди барҳаққе ба ҷуз Аллоҳ вуҷуд надорад ва шаҳодат диҳад, ки Муҳаммад банда ва фиристодаи Ӯст, магар ин ки Аллоҳ таъоло Ӯро бар оташи дӯзах ҳаром гардонад».
Ва калимаи тавҳидро инсон фақат ба забонаш орад, пас ӯ дурӯғгӯ аст, ба монанди мунофиқон, зеро бояд забон тобеъи қалб бошад, ки ин сифати содиқон аст.
Бинобарин қалбҳо бар ду навъ ҳастанд:
1. Қалби содиқ. 2. Қалби козиб.
Бештари мардуми мо даъвои имондорӣ мекунанд, лекин ба ҳамаи он далелу бурҳон лозим аст, то аз ҷумлаи содиқон гардад, магар ин ки ӯ дурӯғгӯ аст. Аллоҳ таъоло амр кардааст, то бандагонашро бо хайру шарр имтиҳон бикунад, то қалби ростгӯ аз қалби дурӯғгӯ фарқ бикунад. Аллоҳ таъоло фармуд: «Алиф, лом, мим. Оё мардумон пиндоштанд, ки ба муҷарради он, ки гӯянд: Имон овардем, гузашта шаванд ва онҳо имтиҳон карда нашаванд? Ва ба дурусти, ки ононро ки пеш аз онҳо буданд, имтиҳон кардем. Пас Аллоҳ ононро, ки рост гуфтанд, албатта маълум кунад ва дурӯғгуёнро ҳам албатта маълум созад». Анкабут:1.3.
Ва дар вақти зоҳир шудани фитна, бандае, ки Аллоҳро дӯст медорад ва бар ӯ умед дорад ва аз ӯ метарсад ва содиқона амал мекунад, шояд ба ҳамаи инҳо ӯ дурӯғгӯ бошад.
Ва аммо ҳоли мунофиқонро Аллоҳ хабар дода чунин фармудааст: «Ва аз онҳо касоне ҳастанд, ки ба Аллоҳ аҳд бастанд. Агар аз фазли Худ моро бидиҳад, албатта садақа диҳем ва аз некукорон бошем. Пас вақте, ки онҳоро аз фазли худ бидод, ба он бахилӣ карданд ва эърозкунон бозгаштанд. Пас Аллоҳ нифоқро дар дилашон то рӯзе, ки бо Вай мулоқот кунанд, оқибати ҳолашон сохт, ба сабаби он, ки бо Аллоҳ дар ончи бо вай ваъда карда буданд, хилоф карданд ва ба сабаби он, ки дурӯғ мегуфтанд». Тавба :75,77.

Ва аммо ҳоли муъмини содиқ ба мисли ҳоли Анас ибни Назр аст, ки Анас ибни Молик гуфт: Амакам Анас ибни Назр разияллоҳу анҳу дар ҷанги Бадр ҳузур надошт, аз ин рӯ ба Расуллуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам гуфт: Эй Расули Аллоҳ, дар нахустин ғазвае, ки бо мушрикон ҷангидӣ, ширкат надоштам, агар Аллоҳ тавфиқам диҳад, ки дар ҷанги дигаре рӯ ба рӯйи мушрикон қарор бигирам, Аллоҳ ба мардум нишон хоҳад дод, ки чи хоҳам кард. Вақте, ки ҷанги Уҳуд рӯй дод ва мусалмонон пароканда шуданд, Анас ибни Назр разияллоҳу гуфт: Бор Илоҳо! Ман аз коре, ки инҳо, яъне мусалмонон анҷом доданд, узрхоҳӣ мекунам ва коре, ки инҳо, яъне мушрикон карданд, безорӣ меҷӯям. Онгоҳ ба сӯйи пеш рафт. Дар ин миён Саъд ибин Маъоз разияллоҳу анҳу ӯро дид, амакам ба Саъд ибни Маъоз гуфт: Эй Саъд ибни Маъоз, қасам ба Парвардигори Каъба ин биҳишт аст, ки бӯйи онро аз сӯйи кӯҳи Уҳуд ҳис мекунам. Саъд разияллоҳу анҳу ба Паёмбар саллаллоҳу алайҳи васаллам мегуфт: «Ончи ӯ кард аз тавони ман хориҷ аст». Анас ибни Молик разияллоҳу анҳу мегӯяд: Ӯро дидам, ки кушта шуда буд. Ва зиёда аз ҳаштод ҷойи баданаш захми шамшер, зарби найза ва асари тирро дида мешуд. Ва ҳеҷ кас ӯро нашинохт, магар хоҳараш, ки он ҳам аз рӯйи ангуштонаш буд. Ва назари мо ин аст, ки ин оят дар ҳаққи ӯ ва амсолаш нозил шудааст, ки Аллоҳ таъоло дар сураи Аҳзоб ояти 23 фармуд: «Дар миёни муъминон мардоне ҳастанд, ки ба аҳд ва паймоне, ки бо Аллоҳ баста буданд, содиқона вафо карданд. Баъзе аз онон то охир бар аҳд ва паймони худ истоданд ва дар ин роҳ даргузаштанд ё шаҳид шуданд ва баъзеи дигар ҳанӯз чашми интизори шаҳодат ҳастанд. Ва ҳаргиз паймони худро дигаргун насохтааанд». Бухорӣ ва Муслим.
Аллоҳ таъоло ростгӯ будани қалби бандаро медонад, бинобарин бар ӯ аҷру савоби бепоён медиҳад. Паёмбар саллаллоҳу алайҳи васаллам фармуданд: «Дунё барои чаҳор нафар аст, бандае, ки Аллоҳ таъоло сарват ва амале ба ӯ додааст ва ӯ дар ин бора тақвои Илоҳӣ пеша месозад ва бо ин васила робитаи хешовандиашро ҳифз мекунад ва медонад, ки Аллоҳ дар он ҳаққе дорад. Чунин банда дар болотарин дараҷа ва беҳтарин ҷойгоҳ мебошад. Ва бандае, ки Аллоҳ ба ӯ илму дониш додааст, аммо сарвату бойгарӣ надодааст ва ӯ дар нияташ содиқ аст, мегӯяд: Агар сарвате медоштам, ба монанди фалонӣ рафтор мекардам. Бинобарин мутобиқи нияташ аҷру савоб мегирад ва подоши ҳарду баробар аст». Тирмизӣ.